بلاک چین
ایردراپ
استخراج
فاندامنتال
ان اف تی
امنیت
متاورس
حمله ۵۱ درصدی یکی از جدی‌ترین تهدیدهایی است که می‌تواند امنیت انواع شبکه‌ها و زیرساخت‌های مبتنی بر فناوری بلاکچین را به خطر بیندازد. در این نوع حمله، اگر یک نهاد یا گروهی از مهاجمان بتوانند بیش از ۵۰ درصد قدرت پردازش (هش‌ریت) شبکه را بگیرند، می‌توانند عملکرد طبیعی بلاکچین را مختل کرده و تراکنش‌ها را دستکاری کنند. در این مقاله، به زبان ساده و قابل درک، مفاهیم، روش‌ها، پیامدها و راهکارهای مقابله با حمله ۵۱ درصدی را بررسی خواهیم کرد.
حمله ۵۱ درصدی چیست؟
حمله ۵۱ درصدی زمانی رخ می‌دهد که یک شخص یا گروه، کنترل بیش از نیمی از قدرت محاسباتی کل شبکه را در اختیار بگیرد. این قدرت به آن‌ها اجازه می‌دهد تا قوانین اجماع را نادیده گرفته و بلاک‌های دلخواه خود را تایید کنند.
تفاوت حمله ۵۱ درصدی با سایر تهدیدات بلاکچین
در حالی که بسیاری از تهدیدات امنیتی در بلاکچین به‌دلیل باگ‌ها یا آسیب‌پذیری‌های نرم‌افزاری رخ می‌دهند، حمله ۵۱ درصدی به ساختار بنیادی اجماع در بلاکچین مربوط می‌شود.
حمله ۵۱ درصدی چگونه انجام می‌شود؟
نقش هش‌ریت در این نوع حمله
مهاجم با در اختیار گرفتن بیش از ۵۰٪ هش‌ریت شبکه، می‌تواند بلاک‌های جدید را سریع‌تر از بقیه استخراج کند و در نتیجه زنجیره‌ی موردنظر خود را غالب کند.
مطلب پیشنهادی: هش ریت چیست؟
دو بار خرج کردن (Double Spending)
یکی از اصلی‌ترین کاربردهای حمله ۵۱ درصدی، بازگرداندن تراکنش‌های تاییدشده و خرج مجدد همان کوین‌ها است که به آن «دابل اسپندینگ» گفته می‌شود.
سانسور تراکنش‌ها
مهاجم می‌تواند از تایید برخی تراکنش‌ها جلوگیری کرده یا ترتیب آن‌ها را تغییر دهد.
خطرات و پیامدهای حمله ۵۱ درصدی
کاهش اعتماد کاربران
چنین حمله‌ای می‌تواند اعتماد به کل اکوسیستم یک شبکه را خدشه‌دار کند.
نوسانات شدید قیمت رمزارز
اخبار مربوط به حمله ۵۱ درصدی معمولاً باعث کاهش ناگهانی قیمت کوین یا توکن مورد حمله می‌شود.
تهدید برای پروژه‌های نوپا
شبکه‌هایی با هش‌ریت پایین و حمایت مالی محدود، در برابر چنین حمله‌ای آسیب‌پذیرتر هستند.
مثال‌هایی از حملات ۵۱ درصدی در گذشته
- اتریوم کلاسیک (ETC)
در سال ۲۰۱۹، اتریوم کلاسیک چندین بار مورد حمله ۵۱ درصدی قرار گرفت که منجر به دوبار خرج کردن میلیون‌ها دلار شد. - بیت‌کوین گلد (BTG)
شبکه بیت‌کوین گلد نیز در سال ۲۰۱۸ دچار حمله ۵۱ درصدی شد و ضررهای قابل‌توجهی به صرافی‌ها وارد شد. - ورت‌کوین (VTC)
در سال ۲۰۱۸، ورت‌کوین نیز حمله ۵۱ درصدی را تجربه کرد که چندین بلاک جایگزین شدند.
راه‌های جلوگیری از حمله ۵۱ درصدی
افزایش هش‌ریت و توزیع قدرت شبکه
افزایش تعداد ماینرها و توزیع جغرافیایی تجهیزات استخراج در میان کاربران متعدد، باعث کاهش تمرکز قدرت محاسباتی شده و در نتیجه احتمال وقوع حمله ۵۱ درصدی را به‌طور چشمگیری کم می‌کند. این موضوع با ماهیت غیرمتمرکز فناوری بلاکچین هم‌راستا است و از امنیت شبکه در برابر تهدیدات جدی محافظت می‌کند.
استفاده از الگوریتم‌های اجماع جایگزین
برخی پروژه‌ها به‌جای استفاده از الگوریتم سنتی اثبات کار (Proof of Work)، از الگوریتم‌های اجماع جایگزین مانند اثبات سهام (Proof of Stake یا PoS) یا اثبات اعتبار (Proof of Authority یا PoA) استفاده می‌کنند. این الگوریتم‌ها با کاهش نیاز به قدرت محاسباتی بالا، موجب مصرف انرژی کمتر می‌شوند و در عین حال امنیت شبکه را حفظ می‌کنند. استفاده از این الگوریتم‌ها به گسترش بیشتر انواع شبکه‌ها در اکوسیستم فناوری بلاکچین کمک می‌کند.
سیاست‌های امنیتی در صرافی‌ها و پروژه‌ها
مانند تایید چندباره تراکنش‌ها، تأخیر در واریز، و نظارت دقیق بر فعالیت ماینرها برای شناسایی رفتارهای مشکوک. این اقدامات به کاهش احتمال موفقیت حملات مرتبط با تمرکز هش‌ریت در انواع شبکه‌ها و حفظ امنیت در اکوسیستم فناوری بلاکچین کمک می‌کنند.
آیا بیت‌کوین در برابر حمله ۵۱ درصدی آسیب‌پذیر است؟
واقعیت در مورد امنیت بیت‌کوین
با توجه به هش‌ریت بسیار بالای شبکه بیت‌کوین و سرمایه‌گذاری عظیم موردنیاز برای اجرای چنین حمله‌ای، این نوع حمله در عمل برای بیت‌کوین تقریباً غیرممکن است.
هزینه تخمینی حمله به شبکه بیت‌کوین
هزینه اجرای یک حمله ۵۱ درصدی به شبکه بیت‌کوین، میلیون‌ها دلار در هر ساعت برآورد می‌شود.
باورهای اشتباه درباره حمله ۵۱ درصدی
«حمله ۵۱ درصدی یعنی هک شدن بلاکچین»
این تصور اشتباه است؛ زیرا داده‌ها هک نمی‌شوند، بلکه فقط ترتیب یا تایید برخی تراکنش‌ها دستکاری می‌شود.
«تمام شبکه نابود می‌شود»
حمله ۵۱ درصدی خطرناک است، اما معمولاً برای مدتی محدود است و می‌تواند با اقدامات فوری کنترل شود.
نتیجه‌گیری
درک حمله ۵۱ درصدی به ما کمک می‌کند تا تهدیدات بالقوه‌ی بلاکچین را بهتر بشناسیم. گرچه این نوع حمله در برخی شبکه‌ها واقعاً اتفاق افتاده، اما راهکارهایی برای پیشگیری و کاهش ریسک آن وجود دارد. شبکه‌های بزرگ و پرهزینه‌ای مثل بیت‌کوین از این نظر تقریباً ایمن هستند، اما برای پروژه‌های کوچک‌تر همچنان یک تهدید جدی محسوب می‌شود.