سایدچین یا زنجیره جانبی چیست؟ معرفی کاربردهای Sidechain

زنجیره‌های جانبی یا سایدچین (Sidechain) یکی از مفاهیم پایه در دنیای بلاکچین هستند که به شبکه‌های اصلی اجازه می‌دهند به صورت همزمان از مزایای فناوری‌های نوین بهره‌مند شوند. این زنجیره‌ها امکان افزایش مقیاس پذیری، بهبود حاکمیت و مدیریت خزانه‌داری را به طرز چشمگیری فراهم می‌آورند.

سایدچین چیست؟

زنجیره‌های جانبی، بلاکچین‌های مستقلی هستند که به زنجیره اصلی متصل شده و امکان انتقال دارایی‌ها بین دو بلاکچین را فراهم می‌کنند. سایدچین‌ها نقش مهمی در تحقق تعامل کراس چین بین انواع بلاکچین‌ها دارند.

عناصر اصلی سایدچین

1. گیره دوطرفه (Two-way peg)
   گیره دوطرفه روشی است که امکان انتقال دارایی‌ها بین بلاکچین اصلی و جانبی را از طریق قراردادهای هوشمند فراهم می‌کند.

2. تأییدکننده‌ها (Validators)
   تأییدکننده‌ها یا اعتبارسنج‌ها وظیفه تأیید تراکنش‌ها و حفظ امنیت زنجیره جانبی را بر عهده دارند و از اوراکل‌ها برای دسترسی به اطلاعات خارجی استفاده می‌کنند.

3. گیره متقارن در مقابل نامتقارن (Symmetric and Asymmetric Peg)
    در گیره متقارن، فرآیند انتقال دارایی‌ها در هر دو جهت مشابه است، در حالی که در گیره نامتقارن ممکن است پروتکل‌های متفاوتی برای انتقال در جهت‌های مختلف وجود داشته باشد.

4. قرارداد هوشمند (Smart contract)
   قراردادهای هوشمند، پروتکل‌های خوداجرا هستند که شرایط و مقررات انتقال و تبادل دارایی‌ها را مدیریت می‌کنند.

تفاوت سایدچین با فورک‌های بلاکچین

سایدچین‌ها با حفظ استقلال، امکان تبادل دارایی با بلاکچین اصلی را فراهم می‌کنند، در حالی که فورک‌ها نسخه‌های مستقل و جدا شده از زنجیره اصلی هستند که راه جداگانه‌ای را دنبال می‌کنند.

کاربردهای ساید چین (Sidechain)

• مقیاس پذیری (Scalability): افزایش توان پردازش تراکنش‌ها و کاهش هزینه‌ها در تعامل کراس چین بین بلاکچین‌ها.

• حاکمیت (Governance): اجرای قوانین ویژه و متفاوت در انواع بلاکچین‌ها به منظور مدیریت بهتر شبکه.

• خزانه داری (Treasury Management): مدیریت بهتر و شفاف‌تر دارایی‌ها در شبکه.

مثال‌هایی از سایدچین در بلاکچین

نام سایدچین	کاربرد
Polygon	افزایش مقیاس پذیری شبکه اتریوم و تعامل بهتر با انواع بلاکچین‌ها
Binance Smart Chain	تعامل کراس چین با زنجیره اصلی بایننس و کاهش هزینه‌های تراکنش‌ه

مزایای سایدچین

• افزایش مقیاس‌پذیری شبکه اصلی

• بهبود امنیت و انعطاف پذیری

• امکان آزمایش ویژگی‌ها و برنامه‌های جدید بدون ریسک در زنجیره اصلی

امنیت سایدچین

امنیت زنجیره‌های جانبی به پروتکل‌ها و اعتبارسنج‌هایی بستگی دارد که در بلاکچین جانبی فعالیت می‌کنند و عموماً از مکانیزم‌های اجماع پیشرفته و انواع اوراکل برای تأیید داده‌های خارج از شبکه استفاده می‌کنند.

زنجیره‌های جانبی بر روی بیت کوین

زنجیره جانبی Liquid و RootStock از معروف‌ترین نمونه‌های سایدچین هستند که برای افزایش قابلیت‌های شبکه بیت کوین طراحی شده‌اند.

سوالات متداول

1. آیا استفاده از سایدچین هزینه دارد؟
    بله، استفاده از سایدچین‌ها معمولاً هزینه کمتری نسبت به زنجیره‌های اصلی دارد، اما همچنان هزینه‌هایی برای تأیید تراکنش‌ها وجود دارد.

2. آیا سایدچین‌ها امنیت شبکه اصلی را تحت تأثیر قرار می‌دهند؟
    خیر، سایدچین‌ها امنیت شبکه اصلی را تحت تأثیر قرار نمی‌دهند، زیرا به‌صورت مستقل عمل می‌کنند.

3. آیا امکان بازگشت تراکنش در سایدچین وجود دارد؟
    خیر، همانند اکثر بلاکچین‌ها، تراکنش‌های انجام شده در سایدچین‌ها معمولاً قابل بازگشت نیستند.

4. سایدچین‌ها چگونه مقیاس‌پذیری را افزایش می‌دهند؟
     سایدچین‌ها با توزیع بار تراکنش‌ها و انتقال بخشی از ترافیک از بلاکچین اصلی به زنجیره‌های جانبی، مقیاس‌پذیری را افزایش می‌دهند.

آینده سایدچین

آینده سایدچین‌ها در گرو توسعه قابلیت‌های کراس چین و استفاده بهینه‌تر از اوراکل‌ها برای تعامل بهتر و گسترده‌تر بین انواع بلاکچین‌هاست. انتظار می‌رود این تکنولوژی به ابزاری استاندارد برای توسعه‌دهندگان تبدیل شود.