
NFTها یا همان توکنهای غیرقابل تعویض، طی سالهای اخیر با سرعت چشمگیری جای خود را در دنیای دیجیتال باز کردهاند و از هنر و موسیقی تا بازی و حتی کلکسیونها، مفهوم مالکیت را دگرگون ساختهاند. این فناوری، نه تنها فرصتی بینظیر برای هنرمندان و تولیدکنندگان محتوا ایجاد کرده، بلکه به علاقهمندان و فعالان حوزه فناوری نیز اجازه میدهد بدون نیاز به واسطهها، آثار و ایدههای خود را به بازار جهانی عرضه و از آن کسب درآمد کنند. اما سؤال بسیاری از افراد این است: «چطور میتوان بدون پرداخت هزینههای سنگین، NFT ساخت و در این بازار فعالیت کرد؟»
در این مقاله، به صورت کاملاً کاربردی و مرحلهبهمرحله، سادهترین و قابل دسترسترین روش ساخت رایگان NFT روی شبکه اتریوم را آموزش میدهیم. حتی اگر تجربه قبلی در حوزه ارزهای دیجیتال یا بلاکچین ندارید، نگران نباشید؛ تمامی مراحل با جزییات کامل و به زبان ساده بیان شده تا مسیر ورود شما به دنیای NFT هموار شود. همچنین نکاتی مهم درباره انتخاب کیف پول مناسب، استفاده ازپلتفرم جهانی، مشکلات و راهحلهای رایج، مسائل حقوقی و فروش NFT نیز پوشش داده خواهد شد.
اگر به دنبال راهی مطمئن، بیدردسر و رایگان برای شروع فعالیت در بازار NFT هستید، این مقاله را از دست ندهید!
آشنایی با NFT و کاربردهای آن
پیش از آغاز ساخت و فروش NFT، لازم است ابتدا بدانیم مفهوم NFT چیست و چه کاربردی دارد.
NFT چیست؟
NFT مخفف عبارت Non-Fungible Token به معنی «توکن غیرقابل تعویض» است. برخلاف ارزهای دیجیتال مانند بیتکوین که هر واحد آن با واحد دیگر برابر است، هر NFT کاملاً منحصربهفرد است و ویژگیها و ارزش مخصوص به خود را دارد.
کاربردهای اصلی NFT
-
آثار هنری دیجیتال: نقاشی، تصویرسازی، گرافیک، پوستر
-
موسیقی و صوت: آهنگ، آلبوم، پادکست
-
ویدئو و انیمیشن: تیزر، فیلم کوتاه، کلیپ
-
کلکسیون دیجیتال: کارتهای بازی، آیتمهای کمیاب، آواتار
-
آیتمهای بازیهای بلاکچینی: سلاح، اسکین، کاراکتر
-
بلیتهای رویدادها و عضویت ویژه
-
نام دامنه، توکن هویت و...
پیشنیازها برای ساخت NFT روی اتریوم
قبل از ورود به فرایند ساخت NFT روی اتریوم، لازم است چند ابزار و مقدمات اساسی را فراهم کنید تا با خیال راحت و بدون مشکل مسیر ساخت و عرضه توکن خود را طی کنید.
داشتن کیف پول غیرمتمرکز (MetaMask)
در میان کیف پولهای مختلف ارز دیجیتال، متامسک (MetaMask) به دلیل سهولت استفاده، امنیت بالا و پشتیبانی گسترده از شبکه اتریوم و سایر شبکههای سازگار، محبوبترین انتخاب برای کاربران ایرانی و فعالان حوزه NFT است. این کیف پول بهراحتی به پلتفرمهای مطرحی مانند OpenSea متصل میشود و امکانات زیادی برای مدیریت داراییهای دیجیتال فراهم میکند. علاوه بر این، متامسک به صورت افزونه مرورگر و اپلیکیشن موبایل در دسترس است و حتی مبتدیان هم میتوانند به سادگی از آن استفاده کنند.
مطلب پیشنهادی: بهترین کیف پول های ارز دیجیتال
نصب کیف پول متامسک
۱. وارد سایت MetaMask.io شوید.
۲. نسخه مناسب مرورگر خود (کروم/فایرفاکس) را دانلود و نصب کنید.
۳. اپلیکیشن موبایل متامسک را از App Store یا Google Play نصب کنید.
ساخت کیف پول جدید
وارد کیف پول متامسک خود شوید و مراحل زیر را انجام دهید
-
روی "Create a Wallet" کلیک کنید.
-
یک رمز عبور قوی ایجاد کنید.
-
عبارات بازیابی (Seed Phrase) ۱۲ یا ۲۴ کلمهای را یادداشت کنید (در جای مطمئن و آفلاین نگه دارید. هرگز برای کسی ارسال نکنید!).
-
تایید کنید که Seed Phrase را یادداشت کردید (در این مرحله چند کلمه از عبارات بازیابی رو از شما درخواست می کند).
نکته امنیتی مهم:
اگر Seed Phrase شما به دست دیگران بیفتد، کل داراییهای شما از دست خواهد رفت! هیچوقت آن را در فضای آنلاین ذخیره نکنید.
تغییر آیپی (VPN/VPS)
بسیاری از سایتهای NFT به کاربران ایرانی خدمات نمیدهند یا دسترسی را محدود میکنند. با یک VPN با آیپی غیرایرانی (مثلاً هلند، فرانسه، آلمان یا آمریکا) بدون مشکل میتوانید به سایتها متصل شوید.
راهنمای انتخاب VPN:
-
سرویسهای معروف و بدون قطع شدن
-
همیشه قبل از باز کردن سایت OpenSea یا ساخت NFT، فیلترشکن (VPN) را فعال کنید.
-
از VPS هم میتوانید استفاده کنید (اگر تخصصیتر میخواهید کار کنید).
مقایسه شبکه اتریوم با سایر بلاکچینها
ویژگی | اتریوم | پالیگان | سولانا | بایننس اسمارت چین |
---|---|---|---|---|
کارمزد تراکنش | متوسط تا بالا | بسیار پایین | پایین | پایین |
محبوبیت NFT | بسیار بالا | متوسط | در حال رشد | متوسط |
بازارهای اصلی | OpenSea, Rarible | OpenSea | Solsea, MagicEden | BakerySwap |
سرعت تایید تراکنش | نسبتاً خوب | خیلی سریع | بسیار سریع | سریع |
حجم پروژههای موفق | بسیار بالا | بالا | متوسط | متوسط |
نتیجه: اگر هدف شما دیدهشدن و فروش در بزرگترین بازار NFT دنیاست، اتریوم بهترین انتخاب است.
هزینههای ساخت و فروش NFT در اتریوم
برای ورود به بازار NFT، آگاهی از هزینههای ساخت و فروش در شبکه اتریوم اهمیت زیادی دارد تا بتوانید تصمیمات مالی دقیقتری بگیرید و از سود خود محافظت کنید.
ساخت یا (Mint) NFT با Lazy Minting
Lazy Minting (یا مینت تنبل) یک روش نوآورانه برای ساخت NFT است که به کاربران اجازه میدهد بدون پرداخت هزینه اولیه (کارمزد گس شبکه اتریوم) آثار خود را بهصورت NFT روی پلتفرمهایی مثل OpenSea ایجاد کنند.
در حالت عادی، وقتی شما یک NFT میسازید، باید کارمزد نسبتاً بالایی بابت ثبت آن روی بلاکچین اتریوم بپردازید. اما با پلتفرم Lazy Minting، ان اف تی شما تا زمانی که واقعاً توسط کسی خریداری یا انتقال داده نشود، در بلاکچین ثبت نمیشود.
مزیت اصلی Lazy Minting چیست؟
-
رایگان بودن ساخت: شما هیچ کارمزدی در زمان ساخت NFT پرداخت نمیکنید؛ فقط وقتی که NFT فروخته یا منتقل شود، ثبت نهایی در بلاکچین انجام میشود و کارمزد پرداخت میگردد (معمولاً این هزینه بر عهده خریدار است).
-
ریسک صفر برای هنرمندان: بدون نگرانی از پرداخت هزینههای اولیه، میتوانید تعداد نامحدودی NFT ایجاد و آثار خود را به راحتی آزمایش کنید.
-
دسترسی بیشتر برای همه: حتی کاربران مبتدی و کسانی که سرمایه اولیه ندارند، میتوانند وارد بازار NFT شوند و آثار خود را به نمایش بگذارند.
نحوه کارکرد Lazy Minting در OpenSea:
-
شما مشخصات اثر (نام، توضیحات، تصویر یا فایل) را وارد میکنید و گزینه Lazy Minting را انتخاب میکنید.
-
اثر شما بهصورت یک آیتم آماده فروش در OpenSea قرار میگیرد اما هنوز در بلاکچین ثبت نشده است.
-
وقتی یک خریدار پیدا شد، NFT واقعاً ساخته و روی بلاکچین ثبت میشود. کارمزد این تراکنش معمولاً از خریدار کسر میشود.
-
حالا NFT به کیف پول خریدار منتقل میشود و شما مبلغ را دریافت میکنید.
نکات مهم در Lazy Minting:
-
اگر NFT هرگز فروخته نشود، هیچ هزینهای بابتش پرداخت نمیکنید.
-
امکان حذف یا ویرایش NFT تا زمان فروش وجود دارد (البته با محدودیتهایی همراه است).
-
این روش در پلتفرمهایی مثل OpenSea و Rarible برای شبکههای اتریوم و پالیگان فعال است.
مینت معمولی (Regular Minting) چیست و چه هزینههایی دارد؟
مینت معمولی به معنای ثبت مستقیم NFT بر روی بلاکچین اتریوم است. در این روش، بلافاصله پس از ایجاد NFT، اطلاعات آن بهصورت دائمی و غیرقابل تغییر روی بلاکچین ذخیره میشود. این روش با پرداخت کارمزد شبکه (گس فی) همراه است و هزینه آن بسته به وضعیت ترافیک شبکه اتریوم متفاوت است.
مراحل مینت معمولی
-
وارد پلتفرم های خرید و فروش NFT مثل OpenSea، Rarible یا Foundation میشوید.
-
کیف پول متامسک یا سایر والتهای سازگار را متصل میکنید.
-
فایل دیجیتال خود (تصویر، ویدئو، موزیک، یا هر فایل مجاز دیگر) را آپلود میکنید.
-
مشخصات اثر را وارد میکنید (نام، توضیحات، ویژگیها و غیره).
-
گزینه Mint یا Create را انتخاب میکنید.
-
کیف پول شما درخواست پرداخت کارمزد (گس فی) را نمایش میدهد.
-
پس از تأیید تراکنش و پرداخت کارمزد، NFT شما در شبکه اتریوم ثبت میشود و قابل خرید و فروش است.
هزینه مینت معمولی چقدر است؟
-
مقدار گس فی: این کارمزد به میزان شلوغی شبکه و قیمت فعلی گس بستگی دارد.
-
محدوده ی رایج: معمولاً کارمزد مینت NFT روی اتریوم بین ۱۰ تا ۵۰ دلار است. اما اگر شبکه خیلی شلوغ باشد (مثلاً هنگام رونق بازار یا ایردراپها)، این هزینه حتی ممکن است به بیش از ۱۰۰ دلار برسد.
نکته: هزینه دقیق در لحظه مینت نمایش داده میشود و باید با دقت بررسی و تأیید کنید.
چه زمانی مینت معمولی بهتر است؟
-
وقتی مطمئن هستید که اثر شما ارزشمند است و خریدار بالقوه دارد.
-
برای هنرمندان حرفهای که قصد دارند آثارشان بلافاصله و بدون تأخیر در شبکه ثبت شود.
-
در پروژههایی که نیاز به ثبت سریع و شفاف دارند (مثلاً ایونتهای خاص یا همکاریهای رسمی).
کارمزد فروش NFT در OpenSea
وقتی شما NFT خود را روی پلتفرمهایی مانند OpenSea به فروش میرسانید، پس از نهایی شدن معامله، سایت به عنوان واسطه و برای ارائه خدمات بازار، درصدی از مبلغ فروش را به عنوان کمیسیون یا کارمزد بازار کسر میکند.
نحوه محاسبه کمیسیون:
-
میزان کمیسیون: در اکثر بازارهای مطرح NFT مثل OpenSea، این کارمزد ۲.۵٪ از مبلغ نهایی فروش است.
-
مثال: اگر NFT شما به قیمت ۱۰۰ دلار فروخته شود، ۲.۵ دلار به عنوان کمیسیون سایت کسر میشود و شما ۹۷.۵ دلار دریافت خواهید کرد (البته قبل از کسر کارمزدهای دیگر مثل هزینه انتقال).
چرا پلتفرم این کمیسیون را دریافت میکند؟
-
زیرساخت فنی و امنیت: هزینه نگهداری سرورها، تأمین امنیت تراکنشها و توسعه پلتفرم.
-
ارائه امکانات بازار: ایجاد بازار فعال، امکان جستجو، نمایش آثار، رتبهبندی، و تبلیغ آثار کاربران.
-
پشتیبانی: ارائه خدمات پشتیبانی به خریداران و فروشندگان در صورت بروز مشکل.
آیا کمیسیون سایت تنها هزینه فروش است؟
خیر، علاوه بر کمیسیون سایت، معمولاً باید کارمزد انتقال (گس فی شبکه) را نیز برای ارسال NFT به خریدار پرداخت کنید. همچنین اگر مبلغ فروش را به کیف پول خود انتقال دهید، کارمزد برداشت نیز میتواند محاسبه شود.
هزینه برداشت درآمد به صرافی یا کیف پول دیگر
برای دریافت درآمد حاصل از فروش NFT و انتقال آن به صرافی یا کیف پول دیگر، باید هزینه برداشت یا انتقال را نیز در نظر بگیرید.
هزینه انتقال یا Gas Fee در اتریوم چیست؟
هنگام انتقال یک NFT (مثلاً زمانی که NFT شما به خریدار ارسال میشود)، باید هزینهای به نام گس فی (Gas Fee) در شبکه اتریوم پرداخت کنید. این هزینه به ماینرها یا اعتبارسنجهای شبکه تعلق میگیرد تا تراکنش شما را پردازش و تأیید کنند.
چرا باید گس فی پرداخت شود؟
-
شبکه اتریوم غیرمتمرکز است و برای هر عملیاتی (مثل انتقال NFT، خرید، فروش و ...) باید قدرت محاسباتی صرف شود.
-
گس فی بهعنوان پاداش به کسانی که شبکه را امن و فعال نگه میدارند (ماینرها/ولیدیتورها) تعلق میگیرد.
میزان گس فی چقدر است؟
-
مقدار دقیق گس فی متغیر است و بستگی به ترافیک و شلوغی شبکه در همان لحظه دارد.
-
معمولاً انتقال یک NFT بین ۵ تا ۱۵ دلار هزینه دارد (گاهی کمتر یا بیشتر، مثلاً در ساعات شلوغ ممکن است تا ۳۰ دلار هم برسد).
-
گاهی اوقات اگر شبکه خلوت باشد یا از بهینهسازیهایی مثل ERC-721A استفاده شود، هزینه انتقال کمتر میشود.
توجه: شبکه پالیگان (Polygon) هم در OpenSea فعال است و میتوانید NFT رایگان بسازید، اما خریدار کمتری نسبت به اتریوم دارد.
مراحل ساخت NFT رایگان روی اتریوم (آموزش گام به گام)
۱. ورود به سایت OpenSea
-
وارد آدرس https://opensea.io شوید.
-
VPN روشن باشد.
۲. اتصال کیف پول متامسک
-
روی آیکون کیف پول یا “Connect Wallet” کلیک کنید.
-
گزینه MetaMask را انتخاب کنید.
-
با پنجره باز شده اجازه اتصال بدهید.
۳. ایجاد NFT
-
در بالای صفحه گزینه Create را بزنید.
-
فرمی باز میشود که باید اطلاعات زیر را وارد کنید:
-
Name: نام اثر (انگلیسی بهتر است)
-
Description: توضیح درباره اثر (مختصر و جذاب)
-
Upload Image/Video/Audio: عکس یا ویدئو (فرمتهای JPG, PNG, GIF, MP4, WEBM, MP3…)
-
Collection: میتوانید یک کالکشن جدید بسازید یا اثر را به کالکشن موجود اضافه کنید.
-
Properties/Levels/Stats: ویژگیها یا خصوصیات خاص (اختیاری)
-
Unlockable Content: اگر میخواهید خریدار به فایل خاصی دسترسی پیدا کند (اختیاری)
-
Supply: تعداد نسخهها (برای تک نسخهای عدد ۱)
-
Blockchain(بلاکچین): حتماً Ethereum را انتخاب کنید.
-
-
در پایان روی Create کلیک کنید.
-
اگر فایل شما حجیم است، بهتر است ابتدا آن را در Google Drive یا IPFS قرار دهید و لینک بدهید.
۴. فروش یا لیست کردن NFT
-
وارد صفحه NFT ساختهشده شوید.
-
روی دکمه Sell کلیک کنید.
-
میتوانید قیمت ثابت (Fixed Price) یا مزایده (Auction) انتخاب کنید.
-
مدت زمان فروش را مشخص کنید.
-
کارمزد و شرایط را بررسی و تأیید کنید.
-
منتظر بمانید تا NFT شما فروخته شود!
نکات امنیتی؛ حفظ دارایی و پیشگیری از هک
-
بکآپ از Seed Phrase و رمز کیف پول: در چند جای آفلاین امن یادداشت کنید.
-
هرگز لینک یا فایل مشکوک باز نکنید (فیشینگ زیاد است!)
-
کیف پول متامسک را فقط به سایتهای معتبر متصل کنید.
-
به پیامها یا ایمیلهای ناشناس پاسخ ندهید.
-
از ویپیانهای رایگان و نامعتبر پرهیز کنید.
-
برای برداشت درآمد، فقط از صرافی معتبر استفاده کنید و حتماً با IP غیرایرانی وارد شوید.
فرمت و سایز مناسب فایل NFT
نوع محتوا | فرمتهای پیشنهادی | حداکثر حجم | نکات تکمیلی |
---|---|---|---|
عکس | JPG, PNG | تا 100MB | رزولوشن ترجیحاً 1200x1200 یا بالاتر |
ویدئو | MP4, WEBM | تا 100MB | بهتر است زیر 30 ثانیه باشد |
موزیک/صدا | MP3, WAV | تا 100MB | کیفیت خوب و حجم کم |
GIF | GIF | تا 100MB | برای آثار متحرک |
-
اگر فایل حجیمتر بود، ابتدا در IPFS یا Google Drive آپلود و لینک بدهید.
بازاریابی و فروش بهتر NFT
۱. داستان بسازید!
داستان پشت اثر NFT را جذاب بنویسید (در توضیحات یا شبکههای اجتماعی).
۲. اشتراک در شبکههای اجتماعی:
NFT خود را در توییتر (هشتگ #NFT، #Ethereum)، اینستاگرام، دیسکورد و حتی لینکدین معرفی کنید.
۳. همکاری با هنرمندان و اینفلوئنسرها:
همکاریهای مشترک فروش و دیدهشدن را چند برابر میکند.
۴. ایجاد انجمن یا گروه:
در تلگرام یا دیسکورد یک گروه برای دنبالکنندگان بسازید.
۵. شرکت در مسابقات و رویدادها:
بسیاری از مارکتها رویداد ویژه دارند که باعث دیدهشدن اثر میشود.
۶. تگ کردن حسابهای مطرح OpenSea، NFT و هنرمندان بزرگ
۷. برگزاری مزایده برای جلب توجه بیشتر (Auction)
۸. اضافه کردن ویژگی Unlockable Content (محتوای پنهان برای خریدار)
مطلب پیشنهادی: راهنمای جامع ساخت رایگان NFT و هزینه های NFT برای تازهکارها
نکات مهم در قیمتگذاری و فروش موفق
-
مقایسه با NFTهای مشابه: قیمتهای سایر آثار را ببینید و بیش از حد گران یا ارزان نگذارید.
-
در نظر گرفتن هزینه شبکه: هزینه برداشت و گس را لحاظ کنید.
-
Edition (تک نسخه یا چند نسخه): معمولاً آثار تک نسخهای ارزش بالاتری دارند.
-
تست بازار با قیمتگذاری پایین و مزایده: در شروع، با قیمت پایینتر لیست کنید تا سریعتر فروش برود.
-
پیگیری وضعیت NFT پس از لیست شدن: اگر فروخته نشد، قیمت را بازنگری کنید یا تبلیغ بیشتری انجام دهید.
جمعبندی نهایی
ورود به دنیای NFTها بر بستر اتریوم، دیگر به مهارتهای پیچیده فنی یا سرمایه اولیه سنگین نیاز ندارد؛ کافی است مراحل گفتهشده را گام به گام طی کنید و از ابزارها و روشهای رایگان مثل Lazy Minting بهره ببرید. اکنون شما با آگاهی کامل از هزینهها، فرایند ساخت و فروش، و نکات حقوقی، میتوانید با خیال راحت اولین NFT خود را ایجاد کنید و حتی شانس درآمد دلاری پیدا کنید.
فراموش نکنید، موفقیت در بازار NFT تنها به راهاندازی یک توکن ختم نمیشود؛ بلکه استمرار، خلاقیت و معرفی مناسب آثار، کلید اصلی دیدهشدن و فروش است. پس از همین حالا شروع کنید، تجربه به دست آورید و با یادگیری مداوم، جایگاه خود را در دنیای مالکیت دیجیتال تثبیت کنید.
سؤالات متداول
1. آیا ساخت NFT روی شبکه اتریوم رایگان است؟
بله، با استفاده از قابلیت Lazy Minting در OpenSea میتوانید بدون پرداخت کارمزد اولیه NFT بسازید و فقط زمانی کارمزد پرداخت میشود که NFT فروخته شود یا انتقال یابد.
2. آیا برای ساخت NFT نیاز به احراز هویت دارم؟
خیر، برای ساخت و لیست کردن NFT در OpenSea نیاز به احراز هویت ندارید، اما اگر درآمد بالایی داشته باشید و بخواهید درآمد را به ارز فیات تبدیل کنید، ممکن است برخی صرافیها به احراز هویت نیاز داشته باشند.
3. درآمد حاصل از فروش NFT را چگونه برداشت کنم؟
پس از فروش NFT، درآمد شما به صورت ارز دیجیتال (معمولاً ETH) به کیف پول متامسک واریز میشود. سپس میتوانید آن را به صرافی معتبری انتقال دهید و به تتر یا ریال تبدیل کنید.
4. اگر NFT ساخته شده در سایت OpenSea نمایش داده نشد، چه باید بکنم؟
گاهی اوقات به دلیل شلوغی شبکه یا باگهای سایت، نمایش NFT با تأخیر انجام میشود. کافیست کمی صبر کنید یا صفحه را رفرش کنید. اگر باز هم مشکل حل نشد، از مرورگر یا IP دیگری امتحان کنید.
5. آیا میتوان NFT ساخته شده را حذف یا ویرایش کرد؟
بله، امکان حذف NFT وجود دارد اما برای حذف باید کارمزد شبکه پرداخت کنید. ویرایش برخی بخشهای NFT (مانند توضیحات) ممکن است، اما تغییر فایل اصلی یا شبکه بلاکچین ممکن نیست.
6. چرا NFT من خریدار ندارد؟
عدم فروش NFT میتواند به دلایلی مثل قیمتگذاری نامناسب، توضیحات ناکافی، تصویر غیرجذاب یا کمبود تبلیغات و بازاریابی باشد. سعی کنید قیمت را مناسب تعیین کنید و از شبکههای اجتماعی برای معرفی اثر استفاده کنید.
7. آیا ساخت NFT از آثار دیگران یا بدون اجازه قانونی مجاز است؟
خیر، استفاده از آثار دیگران بدون اجازه خلاف قانون است و میتواند منجر به حذف NFT و حتی پیگرد قانونی شود. همیشه از آثار اورجینال و ساخته خودتان استفاده کنید.
8. آیا امکان ساخت NFT با موبایل هم وجود دارد؟
بله، با نصب اپلیکیشن متامسک روی موبایل و باز کردن سایت OpenSea از طریق مرورگر کیف پول، میتوانید NFT بسازید. البته برای امکانات بیشتر و راحتی، استفاده از کامپیوتر یا لپتاپ پیشنهاد میشود.