بلاک چین
تریدینگ
صرافی
ان اف تی
ایردراپ
استخراج
فاندامنتال
امنیت
متاورس
دهه‌ی نود شمسی برای خیلی‌ها با نام بیتکوین گره خورده است؛ ارز دیجیتالی که ابتدا چند هزار تومان بیشتر نمی‌ارزید، اما امروز و در زمان نگارش این مطلب هر واحد آن در بازار ایران به حدود ۱۲ میلیارد تومان رسیده است. این جهش حیرت‌انگیز از کجا شروع شد؟ بیتکوین در ایران چه مسیری را طی کرد که از یک پدیده ناشناخته در سال ۱۳۹۰ به یک دارایی میلیاردی تبدیل شد؟ در این مقاله تاریخچه قیمت بیتکوین به تومان را مرور می‌کنیم، عوامل صعود و سقوط آن را بررسی خواهیم کرد و نگاهی هم به آینده این رمزارز در اقتصاد ایران می‌اندازیم.
تاریخچه قیمت بیتکوین به تومان از سال ۱۳۹۰ تا امروز
۱۳۹۰ تا ۱۳۹۲ دوران ناشناخته: در سال‌های ابتدایی، بیتکوین در ایران تقریباً ناشناخته بود. قیمت جهانی آن تنها ۱ تا ۲۰ دلار بود و با توجه به نرخ دلار آزاد ~۱,۰۰۰ تا ۳,۵۰۰ تومان، ارزش هر بیتکوین در ایران چیزی حدود ۱,۰۰۰ تا ۷۰,۰۰۰ تومان برآورد می‌شد.
۱۳۹۳ تا ۱۳۹۵ اولین جهش‌ها: در این دوره قیمت جهانی بیتکوین به حدود ۲۰۰ تا ۴۰۰ دلار رسید. با نرخ دلار ۳,۵۰۰ تا ۳,۸۰۰ تومان، هر بیتکوین در ایران بین ۷۰۰ هزار تا ۱.۵ میلیون تومان معامله می‌شد. کم‌کم پای اولین صرافی‌های داخلی به بازار باز شد و گروه کوچکی از کاربران زودتر از بقیه شروع به خرید کردند.
۱۳۹۶ (۲۰۱۷) انفجار بزرگ: سال ۱۳۹۶ نقطه عطفی بود. بیتکوین در بازار جهانی به مرز ۲۰,۰۰۰ دلار رسید. با دلار ۴,۰۰۰ تومانی، قیمت BTC در ایران به حدود ۸۰ میلیون تومان صعود کرد. این اولین بار بود که ارز بیتکوین در ایران به طور جدی بر سر زبان‌ها افتاد.
۱۳۹۸ تا ۱۳۹۹ سقوط و بازگشت: پس از اوج‌گیری، بیتکوین سقوط شدیدی داشت و تا حدود ۳,۰۰۰ دلار پایین آمد، اما دوباره به بالای ۱۰,۰۰۰ دلار بازگشت. در این سال‌ها دلار در ایران بین ۱۶ تا ۲۰ هزار تومان معامله می‌شد، بنابراین قیمت ارز بیتکوین به تومان حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون تومان نوسان داشت. بسیاری در این دوره ضرر کردند، اما کسانی که ماندند بعدها سودهای بزرگی گرفتند.
۱۴۰۰ (۲۰۲۱) اوج تاریخی جهانی: در سال ۱۴۰۰ قیمت جهانی بیتکوین به ۶۹,۰۰۰ دلار رسید. با دلار حدود ۲۵,۰۰۰ تومان، قیمت هر بیتکوین در ایران به حدود ۱.۷ میلیارد تومان رسید. در این مقطع، بیتکوین رسماً به دارایی لوکس و غیرقابل دسترس برای بسیاری از مردم تبدیل شد.
۱۴۰۲ تا ۱۴۰۴ جهش به میلیاردی‌های بزرگ: در سال‌های اخیر، قیمت جهانی بیتکوین در محدوده ۵۰ تا 120 هزار دلار نوسان داشته است. نرخ دلار آزاد نیز به حدود ۵۵ تا 100هزار تومان رسیده. این ترکیب باعث شده قیمت بیتکوین در ایران به حدود ۱۰ تا ۱۲ میلیارد تومان برسد؛ رقمی که نشان‌دهنده جهشی تاریخی نسبت به دهه قبل است.
مطلب پیشنهادی: بیت کوین بخریم یا طلا؛ تفاوت رشد قیمت طلا و بیت کوین
عوامل مؤثر بر افزایش قیمت بیتکوین در ایران
چند عامل کلیدی که باعث شده بیتکوین در ایران اینقدر گران شود:
- تورم و کاهش ارزش ریال: با کم شدن ارزش ریال، مردم به دنبال دارایی‌هایی که دیرتر ارزش‌شان کاهش یابد، رفته‌اند.
- نرخ دلار آزاد: چون بیتکوین معمولاً به دلار قیمت‌گذاری می‌شود، افزایش دلار در بازار داخلی مستقیماً قیمت بیتکوین را بالا می‌برد.
- محدودیت‌های انتقال بین‌المللی و ریسک‌های تحریم: این موارد باعث شده‌اند هزینه‌های مبادله، تبدیل و انتقال بیتکوین بیشتر شود.
- پذیرش و تقاضا زیاد: افراد برای سرمایه‌گذاری، حفظ ارزش دارایی و حتی فرار از نوسانات ارزی به بیتکوین گرایش پیدا کرده‌اند.
تحلیل بیت کوین و پیش‌بینی مقدماتی
- اگر روند فعلی تورم و افزایش نرخ دلار آزاد ادامه یابد، بعید نیست قیمت بیتکوین به تومان بیش از ۱۵–۲۰ میلیارد تومان هم برسد.
- با این حال، اگر دولت یا بانک مرکزی اقدام به کنترل نرخ ارز کند یا مقررات جدیدی وضع شود، امکان اصلاح قیمت وجود دارد. همچنین نوسانات جهانی بیتکوین (مثلاً کاهش قیمت جهانی یا خبر منفی) می‌توانند قیمت تومان را به سرعت پایین بیاورند.
- پیش‌بینی منطقی این است که بیتکوین در کوتاه‌مدت بین ۱۰ تا ۱۴ میلیارد تومان نوسان داشته باشد، مگر اینکه یک جهش بزرگ جهانی یا ارزی رخ دهد.
ریسک‌ها و هشدارها
سرمایه‌گذاری روی بیتکوین در ایران علاوه بر نوسانات ذاتی بازار جهانی، چالش‌های خاص خودش را هم دارد:
-
ریسک ارزی و تحریم‌ها: چون قیمت بیتکوین در ایران وابسته به نرخ دلار آزاد است، هر تغییر در بازار ارز به‌طور مستقیم روی قیمت اثر می‌گذارد. از طرفی محدودیت‌های بین‌المللی و تحریم‌ها باعث می‌شود خریدوفروش و انتقال دارایی پرریسک‌تر از کشورهای دیگر باشد.
-
کارمزدها و اسپرد بالا: در صرافی‌های ایرانی، اختلاف بین قیمت خرید و فروش (اسپرد) معمولاً بیشتر از بازارهای جهانی است. همین موضوع می‌تواند بخشی از سود معامله‌گران را از بین ببرد یا حتی در کوتاه‌مدت باعث زیان شود.
-
چالش‌های امنیتی و کلاهبرداری‌ها: نگهداری امن بیتکوین مسئله مهمی است. بسیاری از کاربران به دلیل بی‌توجهی به امنیت کیف پول‌ها یا اعتماد بی‌جا به پلتفرم‌های ناشناس، دارایی خود را از دست داده‌اند. علاوه بر این، جرایم سایبری و پروژه‌های کلاهبرداری همواره بخشی از فضای کریپتو بوده‌اند.
به همین دلیل، ورود به بازار بیتکوین در ایران نیازمند دقت، آموزش کافی و استفاده از صرافی‌ها و کیف‌پول‌های معتبر است.
جمع‌بندی
بیتکوین از زمانی که در ایران شروع به شناخته شدن کرد، مسیر بسیار طولانی‌ای طی کرده است. قیمت آن نه فقط با افزایش جهانی بیتکوین، بلکه عمدتاً به دلیل تورم، کاهش ارزش ریال و افزایش نرخ دلار آزاد به میلیاردها تومان رسیده است. با این حال، آینده در گرو عوامل جهانی، سیاست‌های ارزی کشور و رفتار سرمایه‌گذاران خواهد بود.
